भोजन करते समय अंतरायका कथन
श्रावकके अंतरायका कथन करता हूँ सो हे भव्य जनों ! उसे मन लगा कर सुनो! जिनमतमें श्रावकके सात अंतराय प्रसिद्ध है। (१) भोजन करते समय यदि रुधिर देखनेमें आये या उसका नाम सुननेमें आये तो भोजन छोड देना चाहिये । (२) यदि मांस देखनेमें आये या उसका नाम सुननेमें आये तो विवेकी जनों को भोजन छोड देना चाहिये। (३) आंखोंसे यदि गीला चर्म देखनेमें आये तो भोजन छोड देनेसे बहुत धर्म होता है । (४), (५), (६) हड्डी, पीब, और मृत जीव देखनेमें आये या कानोंसे उनका नाम सुननेमें आये तो अंतरायका पालन करने वाले पुरुषोंको तत्काल भोजन छोड देना चाहिये । (७) जिस वस्तुका पहले त्याग किया हो उस वस्तुको यदि कोई भोजनकी थालीमें रख दे तो अंतराय होता है। ग्रन्थकार कहते हैं कि एक श्लोकमें ये सात अंतराय कहे हैं सो उनका वर्णन किया । अब इनके सिवाय जो और भी अंतराय हैं उनका वर्णन सुनो ! नीच कायेके करनेवाले चाण्डालादिक जितने मनुष्य हैं उन्हें देखनेसे या उनके वचन सुननेसे अंतराय होता है मलको देखते ही या उसका नाम सुनते ही तत्काल भोजन छोड देना चाहिये । जो अंतराय पालता है वही व्रतधारी सही श्रावक है और शेष जन दुष्टताके घर हैं ! जिनप्रतिमा और गुरुओं पर कष्ट या उपद्रवकी बात सुन कर श्रावककों भोजन छोड देना चाहिये । यदि भोजन शुरू नहीं किया हो तो उपवासादि करना चाहिये । शास्त्र आदि पर पानी या अग्निका उपसर्ग हुआ जान कर भोजन छोड देना चाहिये और उपवासादि करना चाहिये । श्रावकके ये नित्य प्रति टालने योग्य अंतराय कहे हैं। जो इनका पालन करते हैं वे शुभ गतिको प्राप्त होते हैं । यह यथार्थ जिनमाग हैं-चरणानुयोगकी पद्धति है !
******
શ્રાવકકે અંતરાયકા કથન કરતા હૂઁ સો હે ભવ્ય જનોં ! ઉસે મન લગા કર સુનો! જિનમતમેં શ્રાવકકે સાત અંતરાય પ્રસિદ્ધ હૈ| (૧) ભોજન કરતે સમય યદિ રુધિર દેખનેમેં આયે યા ઉસકા નામ સુનનેમેં આયે તો ભોજન છોડ દેના ચાહિયે | (૨) યદિ માંસ દેખનેમેં આયે યા ઉસકા નામ સુનનેમેં આયે તો વિવેકી જનોં કો ભોજન છોડ દેના ચાહિયે| (૩) આંખોંસે યદિ ગીલા ચર્મ દેખનેમેં આયે તો ભોજન છોડ દેનેસે બહુત ધર્મ હોતા હૈ | (૪), (૫), (૬) હડ્ડી, પીબ, ઔર મૃત જીવ દેખનેમેં આયે યા કાનોંસે ઉનકા નામ સુનનેમેં આયે તો અંતરાયકા પાલન કરને વાલે પુરુષોંકો તત્કાલ ભોજન છોડ દેના ચાહિયે | (૭) જિસ વસ્તુકા પહલે ત્યાગ કિયા હો ઉસ વસ્તુકો યદિ કોઈ ભોજનકી થાલીમેં રખ દે તો અંતરાય હોતા હૈ| ગ્રન્થકાર કહતે હૈં કિ એક શ્લોકમેં યે સાત અંતરાય કહે હૈં સો ઉનકા વર્ણન કિયા | અબ ઇનકે સિવાય જો ઔર ભી અંતરાય હૈં ઉનકા વર્ણન સુનો ! નીચ કાયેકે કરનેવાલે ચાણ્ડાલાદિક જિતને મનુષ્ય હૈં ઉન્હેં દેખનેસે યા ઉનકે વચન સુનનેસે અંતરાય હોતા હૈ મલકો દેખતે હી યા ઉસકા નામ સુનતે હી તત્કાલ ભોજન છોડ દેના ચાહિયે | જો અંતરાય પાલતા હૈ વહી વ્રતધારી સહી શ્રાવક હૈ ઔર શેષ જન દુષ્ટતાકે ઘર હૈં ! જિનપ્રતિમા ઔર ગુરુઓં પર કષ્ટ યા ઉપદ્રવકી બાત સુન કર શ્રાવકકોં ભોજન છોડ દેના ચાહિયે | યદિ ભોજન શુરૂ નહીં કિયા હો તો ઉપવાસાદિ કરના ચાહિયે | શાસ્ત્ર આદિ પર પાની યા અગ્નિકા ઉપસર્ગ હુઆ જાન કર ભોજન છોડ દેના ચાહિયે ઔર ઉપવાસાદિ કરના ચાહિયે | શ્રાવકકે યે નિત્ય પ્રતિ ટાલને યોગ્ય અંતરાય કહે હૈં| જો ઇનકા પાલન કરતે હૈં વે શુભ ગતિકો પ્રાપ્ત હોતે હૈં | યહ યથાર્થ જિનમાગ હૈં-ચરણાનુયોગકી પદ્ધતિ હૈ !